جنگ جهانی سوم، استراتژی كورد و سیمای آینده‌ی ایران ـ 1
26 اکت 2017 پنج ش
عراق یا زیر بار بحران و جنگ كنونی، به تجزیه‌شدن بین شیعه ـ سنی ـ كورد تن خواهد داد یا از طریق یك پروژه‌ی سیاسی...
بخش اول
ریوار آبدانان
جنگ جهانی سوم كه با شدت در خطوط مقدم خاورمیانه ادامه دارد، بر ساختار سیاسی ـ اجتماعی ـ فرهنگی ـ زیستمحیطی جهان اثراتی ماندگار خواهد نهاد. كشور ایران و مساله‌ی كورد هم، از تاثیرگذاری و تاثیرپذیری در این جنگ مستثنی نیستند. موضوع را بدینشكل میتوان واشكافی كرد:
الف) سوریه و عراق، ماراتونی از میدان جنگ تا دموكراسی:
1ـ بحرانها هر چقدر هم ویرانگر باشند. میتوان از درونشان برونرفتی تاریخی رو به آزادی و دموكراسی انجام داد. سوریه و عراق زیر آتش جنگ، در حال پوستاندازی هستند. ماراتوان نفسگیر سوریه و عراق از میان آوارهای جنگ جهانی سوم عبور میكند اما میتواند به دموكراسی منتهی گردد. "فدراسیون دموكراتیك شمال سوریه" سلول بنیادینیست كه با تكثیر در سرتاسر خاورمیانه، از دل جنگ و بحران، تولد تازه‌ای را رقم خواهد زد.
2ـ علیه داعش یك اجماع حداكثری در جامعه جهانی وجود دارد، اما بر سر آینده‌ی سوریه و عراق این اجماع هنوز شكل نگرفته. درباره‌ی بحران سوریه، از این پس دو محور وجود دارد: موافقان فدراسیون دموكراتیك شمال سوریه و دشمنان آن. از آنجا كه جز پروژه‌ی فدراسیون دموكراتیك شمال سوریه و تشكیل "جمهوری فدرال دموكراتیك سوریه" هیچ پروژه‌ی مشخصی وجود ندارد، پس نیروهای موافق این پروژه میتوانند یك ائتلاف قوی تشكیل دهند و از پشتیبانی اكثریت جامعه جهانی نیز برخوردار گردند. دشمن اصلی این پروژه، رژیم فاشیستی تركیه و نیروهای واپسگرای منطقه‌اند.
3ـ وضعیت سوریه و ساختار سیاسی تازه‌ای كه در آنجا شكل گیرد، قطعا بر ایران و سطح نفوذش در خاورمیانه تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. به‌ویژه با شكست داعش در پایتخت خودخوانده‌اش رقه، جستجوی راهكارهای سیاسی برای شاكله‌بندی سوریه‌ی نوین سرعت خواهد گرفت.
4ـ اگرچه آمریكا و روسیه برای هم علایم مثبتی ارسال میكنند و آمریكا فعلا سنگربندی روسیه در حلب ـ غرب سوریه را پذیرفته، اما تمام این رویدادها میتوانند ناپایدار قلمداد شوند. آمریكا میكوشد با ائتلاف ضد داعش و عملیات آزادسازی موصل ـ رقه، موقعیت خود را علیه روسیه قوی كند.
5ـ نبرد آزادسازی موصل از دست داعش، به شروع دور تازه و حادی از تنشها و مناقشات سیاسی شیعه ـ سنی ـ كورد در عراق منجر خواهد شد. وضعیت آینده‌ی موصل، به‌طور یقین بر ساختار فعلی عراق كه نوعی سنگر استراتژیك ایران در منطقه است، تغییرات جدیدی تحمیل خواهد كرد.
6ـ آزاد سازی موصل از داعش وقتی نتیجه‌بخش خواهد بود كه مدل دموكراتیكی در آنجا ایجاد شود. بدون یك سیستم دموكراتیك كه همه‌ی تنوعات هویتی موصل، دشت نینوا، شنگال و تلعفر (اعم از ایزدی، كاكه‌ای، شیعه، سنی، مسیخی، كورد، عرب، تركمن، آشوری و...) در آن مشاركت داشته باشند، نمیتوان پایان خوشی برای عملیات موصل پیشبینی كرد. زیرا راه را بر تنشهای مذهبی ـ ملی تازه‌ای خواهد گشود كه ممكن است به سایر نواحی، خاصه كركوك و مناطقی كه مناقشه‌برانگیز هستند نیز سرایت كند.
7ـ بهترین گزینه برای حفظ یكپارچگی عراق و پایانبخشی به جنگ داخلی آن، تشكیل سیستمی دموكراتیك است كه تمام گروه‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی بتوانند خود را از لحاظ سیاسی ـ دفاع ذاتی مدیریت نمایند و در چارچوب قانون اساسی عراق از جایگاه رسمی برخوردار باشند.
8ـ تركیه با گسیل ارتش اشغالگر خود به عراق، سازماندهی حشدالوطنی و پروژه‌ی سوداگرانه‌ی ایالت موصل ـ كركوك (اشغال برای معامله‌ای سیاسی بر سر آنها؛ دقیقا همانند دورانی كه انگلستان در ازای دریافت موصل ـ كركوك از آتاتورك، به وی اجازه‌ی سركوب كوردها را در تركیه داد) میتواند خلقهای عراق را تا مدتها با جنگ و كشتار مواجه گرداند. تركیه میخواهد بر سر مناطقی با عراق معامله كند كه اصلا به او تعلق ندارد.
9ـ عراق یا زیر بار بحران و جنگ كنونی، به تجزیه‌شدن بین شیعه ـ سنی ـ كورد تن خواهد داد یا از طریق یك پروژه‌ی سیاسی دموكراتیك، به عراقی فدرال دموكراتیك مبدل خواهد شد و نجات خواهد یافت. پس از آزاد سازی موصل این دو گزینه به شكلی ملموس در مقابل خلقها و دولت عراق خودنمایی خواهند كرد. مداخلات كشورهای پیرامون، اوضاع عراق را بحرانیتر خواهد ساخت. به‌ویژه تركیه، بازی خود را در زمین كوردها، عربها و تركمنهای عراق انجام میدهد و بر تشدید درگیریهای شیعه ـ سنی ـ كورد دامن میزند.
10ـ رژیم فاشیستی تركیه مادام این پیام را به جهان مخابره میكند: "در بازار مناقصه‌ی تركیه شركت كنید، هر چقدر كه بخواهید میتوانید ظرفیتهای نظامی ـ اقتصادی ـ سیاسی تركیه را رایگان به خدمت خود درآورید، كافیست با تركیه در نسلكشی كوردها مشاركت كنید." اما مساله اینجاست كه فقدان كوردها در برابر رژیم تركیه، به‌معنای تشكیل امپراطوری نوعثمانی اردوغان و مبدلشدن تركیه به پایگاه نئونازیسم خاورمیانه است. آنگاه نه یك داعش، بلكه ده‌ها داعش علیه خلقهای منطقه و جهان سربرخواهند آورد.